Høgni Hoydal, sum er tann einasti í føroysku politisku skipanini á tingi og í landsstýri, sum hevur skrivað undir uppá at heiðra og æra donsku grundlógina sum fólkatingsmaður, sigur, at danska grundlógin, sum fyri danir var frælsisbrævið mikla, fyri føroyska fólkið gjørdist tað øvugta. Altso danska grundlógin er ófrælsisbrævið hjá føroyingum. Danska grundlógin fær skuldina fyri, at føroyingar liva í ófrælsi.
Í politikki kann man siga so nógv. Og man kann loyva sær so nógv. Men politikkur og politiska skipanin er ein mynd av fólkinum. Vit fáa tað løgting og tað landsstýrið, sum vit hava valt. Føroyingar hava – síðani vit sluppu at endurstovna løgtingið, brúkt tað mesta av tíðini at diskutera júst tað sama, sum Høgni Hoydal og Tjóðveldi gera. Um vit skulu vera í ófrælsi saman við Danmark, ella skipa okkum sum fullveldi – ella republikk, sum ein harðmæltur tjóðveldismaður plagar at rópa um.
Men tað hava vit ikki valt. Tá lagaliga løtan hevur verið – og fólkið hevur valt sjálvstýris- ella fullveldisflokkar í meiriluta á ting, so hevur tað kortini ikki riggað. Vit kundu ímyndað okkum, at tá hesi flokkar endiliga høvdu meirilutan, so tóku teir av. Men har kom altíð okkurt annað í vegin. Møguleikin var í 1946, undir sjálvstýrislandsstýrinum frá 1963-67 og undir fullveldislandsstýrinum um aldamótið.
Vit kunnu altíð diskutera um orsøkirnar til, at tað miseydnaðist. Sagt verður, at danska imperialisman kolldømdi fólkaviljan í 1946. Kanska tað var so. Men fólkið valdi so ikki loysingarflokkarnar í meiriluta á tingi í 1946. Sjálvstýrislandsstýrið varð kallað klandurslandsstýrið, og seinasti møguleikin – undir fullveldislandsstýrinum, varð endaliga bumbaður niður og norður, tá næstformaður Tjóðveldisfloksins legði Anfinn Kallsberg og Jørgen Niclasen undir at stjala.
Øll hava ikki somu hugsjón um frælsi, sum Høgni Hoydal. Tí kenna flestu føroyingar seg frælsar undir donsku grundlógini, hóast tilgogdin í sínari tíð kanska ikki var so demokratisk, sum hon átti at verið. Men harfyri hava vit sum tjóð, sum fólk, við landsstýri og løgtingi og fólkatingsmonnum góðtikið hesa skipan við at virka undir henni.
Vit kundu eisini havt eina fólkaatkvøðu fyri ella ímóti donsku grundlógini – og sæð, hvussu leikur fór...
