Mínboks

Málráð frá Orðafragd
Marjun Arge Simonsen
málfrøðingur og cand.phil. í føroyskum

Nú stendur øllum føroyingum í boði at fáa sær ein talgildan “post­kassa”. Í tíðindaskrivinum stend­ur “Nýggi talgildi post­kass­in letur upp fyri møg­u­leik­a­num hjá tær at fáa øll brøv frá TAKS send til Mínboks, tín per­són­liga talgilda postkassa.” Eis­ini stendur: “Við Mínboks veitst tú altíð, hvar tíni skjøl eru.” Og hvørja ferð bræv kem­ur í “postkassan” hjá tær, koma eini boð við orðunum: “Tú hev­ur fingið nýggjan post í Mín­boks.”
Sum sæst, háttar orðið “Mín­­boks” sær ikki málsliga, sum tað eigur. Orsøkin er tann, at Mín­boks er sett saman av tveim­um orðum; fyrra orðið er “mín” og seinna “boks”, og við at seta orðini saman ber ikki til at benda fyrra orðið, t.e. “til Mín­a­boks”, “við Míniboks” og “í Mín­a­boks”.
Hetta er eitt dømi um, at tvey orð verða samanskrivað full­kom­i­liga uttan fyrilit fyri før­oysku bendingarskipanini. Á ensk­um hevði hetta borið til, og tí bend­ir hetta á, at navn­­a­­smið­ir­nir – tveir føroyskir stovnar – hava hugsað á útlendskum og ikki á føroyskum.
Minsta krav átti at verið, at nøvn, ið kunnu røkka út til nær­um hvønn borgara í land­i­num, eru í sam­svari við før­oysk­­ar mál­­regl­ur og ikki gera seg inn á sjálva mál­skip­anina.
“Boks” er heldur ikki gott før­oyskt orð. Hetta snýr seg held­ur um eina postsmogu, har ið hvør brúkari fær sín post, sum hann sjálvur fer eftir. Tí hevði borið til at nýtt orðið “Post­smog­an” ella “Postklivin” í stað­in fyri “Mínboks”, t.d. “tú hev­ur fing­ið nýggj­an post í Post­smog­u­na”. Men tað eru nógv­ir møg­u­leika, tí føroyskt er ikki so fá­tækt mál, at tað ikki ber til at finna hóskandi navn, ið kann bendast.
Tá ið nøvn skulu evnast til, ber til at leita sær ráðgeving. Á Mál­stov­uni, tel. 312397, er møg­uligt hvønn gerandisdag at fáa ó­keypis málsliga leiðbeining.