Kendur fiskimaður og evangelistur rundar 80

12. oktober verður kendi fiski­maðurin og evangel­isturin, Levi Joensen úr Klaksvík, áttati ár. Hann vaks upp á Vágs­heygnum í Klaksvík, og hann hevur alt gott at bera sínum foreldrum og barn­dóms­heimi. Hann segði í eini sam­røðu við undirritaða fyri nøkrum árum síðani: “Eg Vaks upp hjá trúgvandi foreldrum. Var ynkstur av 10 systkjum. Heimið hjá okk­­um var eitt gott heim at vaksa upp í. Eldri systkin hjá mær vóru trúgvandi, og tey vitn­aðu og sungu um Harran – tað píndi mína sál, at eg ikki átti hendan friðin, sum tey vitnaðu um.”

Kemur til trúgv
Levi gekk í sunnudagsskúla í Betesda, har hann hevði hin navnframa Líggjas á Váli sum sunnudagsskúlalærara. Hann kendi seg hart kallaðan at lata seg frelsa, og so ein dagin í sunnudagsskúlanum reisti Levi seg og vitnaði um frelsuna í Jesusi. Tá var Levi bert 9 ára gamal. 65 ár seinni, 74 ára gamal, sigur hann í nevndu samrøðu: “Tann dag­­in eg vitnaði í sunnu­dags­­skúlanum, kom friðurin og gleðin í mítt bróst, og eg havi ongantíð síðani hugt til høgru ella vinstru eftir friði.”

Byrjar at vitna
At vitna um hesa frelsu hevur verið aðalmálið í lívinum hjá Levi, og nú hann fer um tey áttati, er als einki broytt hesum viðvíkjandi. Longu sum smádrongur savnaði hann spælifelagarnar inn í kjall­aran á Vágsheygnum, har hann við barnsligum orðum royndi at lesa úr bíbliuni og vitna. Nakrir av hesum dreingjum komu til trúgv, og sum vaksnir menn gjørdust stuðlar í samkomuni. Ein av spælibrøðrunum hjá Levi, sum kom til hesi kjallara­møt­ini, var John Høj, sum seinni gjørdist ein kendur vinnu­lívs­maður í Klaksvík.

Stamandi til Danmarkar
Sum 13 ára gamal, í 1947, fór Levi til Danmarkar í sam­bandi við, at hann stam­aði. Hann mynstraði sum messu­drongur við Tjaldri­num, tí eingin ferðaseðil var at fáa. Hann kom í land á Asiatisk Plads í Keypmannahavn, og leiðin gekk til Statens Taleinstitut for talelidende í Hellerup, har hann var í 9 mán­aðir.
Eisini har royndi hesin 13 ára gamli Klaks­víks­drong­urin, hóast stórar talu­trupul­leikar, at vitna um Harran. Ein av dreingjunum, sum Levi vitnaði fyri, var úr Køge og kallaðist Svend Erik Nielsen. Eitt vinarband knýttist teirra millum, sum hevur vart til dagin í dag.
Av tí, at Levi mynstraði sum messudrongur umborð, so kann man siga, at hansara fyrsti túrur til skips var sum 13 ára gamal við Tjaldrinum; men fyrst hann var komin heim aftur til Føroyar, mynst­raði hann sum 14 ára gamal við koltrolaranum Draga­berg, tann 8. august í 1948. Túrurin gekk eystur í Hvíta­havi og skipari var bróð­urin, Jóanis Joensen. Levi sigur, at tað sum gleddi hann ómetal­iga nógv, var at síggja sang­bøkurnar, tá hann kom niður í kahyttina, tí tá vitsti hann, at møtir vórðu hildin umborð.

Hjáveiða
Levi hevur virkað á sjónum í 36 ár, frá 1947 til 1983, tá hann legðist uppi til fordeil fyri virkið á Malta. Ein kann møguliga siga tað sol­eiðis, at Levi hevur øll árini á sjónum havt eina “hjá­veiðu,” og tað var sum menn­iskja­fiskimaður. Tað var eing­in túrur, har Levi ikki hevði møtir umborð, hóast hann stríddist nógv við talu­trupul­leikar orsaka av stamingini. Við síni “hjáveiðu” hevur hann vunnið nógvar fiski­menn fyri Harran; ein av teim­um var André Hentze sáli, av Sandi, sum fór á møti hjá Levi við einum einasta endamáli at hava stuttleika av at hoyra ein stamandi talara. Men tá møti var liðugt, var André raktur av stamandi vitnisburðinum hjá Levi, og inni á skiparakamarinum kom André til trúgv á Jesus.

Levi, Gretha og Malta
Levi og Gretha giftust 20. november 1954. Tey fingu børnini Jóan Páll, Malan, Jónu, Rógva og Miriam. Gretha og Levi eiga í dag 16 barna­børn og 21 langabørn. Levi sigur um Grethu: “Eg og Gretha eru eitt. Hvønn týdn­ing hon hevur havt fyri meg, bæði sum sjómaður og í arbeiðinum á Malta, liggur goymt í Himli, og Harrin fer at løna henni ríkiliga fyri tað.”
Í 30 ár stóðu Gretha og Levi saman í arbeiðinum á Malta í Hirtshals, sum upp­runaliga var eitt arbeiði mill­um fiskimenn burturav. Fyrsta møti á Malta varð hildið sunnumorgunin 1. juli 1984, men Levi roknar arbeiði á Malta at byrja við tí fyrsta møtinum, sum varð hildið á Nótaverkstaðnum Cosmos Trawl á havnalagnum í Hirts­hals tann 18. juni 1982. 
Tey, sum vóru við til fyrsta møti uppi á Malta, vóru Gretha og Levi, son­ur­in Rógvi, og Leivur Vitalis og kon­an. Síðani tá hevur tað verið reglulig breyð­brót­ing og evangelisk møtir sunnudagar á Malta. Sum árini gingu, løgdust fleiri til, og sunnu­dags­skúli byrjaði og eisini reglu­lig bønar- og upp­bygg­ingarmøti mikukvøld.
Ein partur av arbeiðinum var at vitja umborð á tey mongu skipini, við føroyskari manning, sum komu inn í Hirtshals at landa. Levi hevði møtir umborð og hann bjóð­aði monnunum niðan á Malta til møti og eina hugnaløtu.
Sum árini gingu, so øktist arbeiði millum føroyingar til onnur støð í Jyllandi. Mán­aðarlig møtir vórðu hildin í Frederikshavn, Ålborg, Vejle, Esbjerg, Sønderborg og enntá á Bornholm. Einaferð um mánaðin, í mong ár, fylti Levi bilin við bensini, sang­bókum og góðum andaligum lesnaði, áðrenn hann og Gretha settu kósina “Suður á land,” sum Levi kallaði hesar møtitúrarnar. Tá Levi og Gretha vóru aftur á Malta seint sunnukvøld, tá vóru gott 1.000 kilometrar komnir afturat upp á kilo­metur­teljaran. Tá Levi endaði tæn­astuna á Malta, eftir 26 árum, tá hevði hann koyrt túsunda­vís av kilimetrum á Jyllandi við evangeliinum – túsinda­vís av kilometrum sum menniskja­fiskimaður.

Alt hevur sína tíð
Mikukvøldið 17. november 2010 høvdu Levi og Gretha farvælløtu á Malta, har tey takkaðu fyri tíðina á Malta, og tað vóru mong, sum nýttu høvið at takka teimum fyri tíðina, sum hevði havt ein av­gerandi týdning fyri lívs­leið­ina hjá fleiri.
Ein av teimum, sum kom at siga farvæl var fyrrverandi borgarstjórin í Hirtshals, Knud Størup. Í samband við føroyskar familjur, sum fluttu til Hirtshals-komm­unu í fíggjarkreppuni fyrst í 90unum, kom Levi at hava nógv samskiftið við komm­unumyndugleikarnar í Hirts­hals, og her var tað, at eitt serligt forhold kom at vera millum Knud Størup, sum tá var borgarstjórii, og Levi. Fyrrverandi borgarstjórin segði í røðu síni til Levi: “Han fik direkte forbindelse med mig som borgmester, og sådan blev det!”

Aftur á Vágsheygnum
Levi byrjaði at vitna um Harran í kjallaranum í barn­dóms­heiminum á Vágs­heyg­num, hann vitnaði í 36 ár umborð á skipi, og í 26 ár talaði hann ótroyttiligur evangeliið fyri føroyingum í Jyllandi. Nú er hann komin aftur har, sum hann byrjaði, á Vágsheygnum. Levi er ikki so mobilur í dag, sum áður, men hesar seinastu mánaðirnar hevur hann skrivað lívssøgu, sum væntandi kemur út til jólar. Tað verður spennandi at lesa bókina um Levi og Grethu, sum kemur at hava ikki færri enn 250 myndir.

Dagurin verður hildin í Betesda 12. oktober frá kl. 17.00 til kl.22.00.
-------
Poul Jóhan Djurhuus
Gjaranes@olivant.fo