Almannastovan tekur umboðsmanna­kanning til eftirtektar

Løgtingsins um­boðsmaður hev­ur í heyst kannað máls­viðgerðina á Almannastovuni. Frágreiðing um kanningina verður nú almannakunngjørd.

- Almannastovan fegnast um, at umboðsmaðurin met­ir umsitingina av sjúkra­dagpeningi at vera skjóta og smid­liga. Somuleiðis eru vit sera fegin um, at um­boðs­maðurin er væl nøgd­ur við viðgerðina av málum um hjálpartól, sigur Petra Johnsdóttir Joensen, stjóri á Almannastovuni. Um­boðsmaðurin metir, at á hesum báðum økj­um eru bert talan um smá­vegis trupulleikar í málsvið­gerð­ini.
Umboðsmaðurin hevur atfinningar at umsitingini av fyritíðarpensjónsmálum, sum hann metir vera ov drúgva og innihalda óneyðugar tætt­ir. Umboðsmaðurin mæl­ir tí Almannastovuni til at umhugsa broytingar í manna­gongdini.
- Almannastovan tekur til eftirtektar atfinningarnar at umsitingini av fyritíðar­pensjónsmálum. Vit ásanna, at viðgerðin av ávísum mál­um hevur verið ov drúgv, og at mannagongdin eigur at verða endurskoðað við at­liti til tey viðurskifti, sum umboðsmaðurin vísir á, sigur Petra Johnsdóttir Joensen.
Almannastovan er ikki samd í meting umboðs­man­sins av vektingini av lækna­váttanini, tá støða skal takast til fyritíðarpensjón. Í nøkrum málum er støðan so greið, at læknaváttanin einsamøll er nóg gott grundarlag at taka avgerð út frá, men Al­mannastovan metir, at tað er ikki vanliga so.
Sambært lógini um al­manna­pensjónir er tað fyri­treyt fyri at játta pensjón til fólk undir 60 ár, at ongin møgu­leiki er at seta í verk endur­búgvingar­fyri­skipanir ella at finna eitt hóskandi arbeiði (§ 5), herundir vart starv. Harumframt sigur lógin, at inntøkuviðurskifti, arbeiðsmøguleikar, aldur, lívsstarv, útlit fyri betran ella versnan av avlamninum ella onnur viðurskifti, sum kunnu hava týdning, skulu takast við í metingini av skerda arbeiðsførleikanum.
Almannastovan metir tí, at ein sosialfaklig heildar­met­ing van­liga má ger­ast av um­støð­unum hjá umsøkjaranum fyri at kunna taka støðu og gera eina tilráð­ing um pensjón og pen­sjónsstig  hægstu, miðal ella lægstu fyritíðarpensjón.
Umboðsmaðurin vísir í kann­ingini á, at Al­manna­stovan í fyri­tíðar­pen­sjóns­málum bara skal gera eina tilráðing, ikki taka av­gerð, tí hana tekur Van­lukkutryggingarráðið.
Tá málið verður latið til Vanlukkutryggingarráðið, metir Almannastovan tað at vera klárt til støðutakan. Almannastovan ger tað neyð­uga fyrireikandi arbeiðið, og hóast at hetta arbeiðið hevur tikið í so drúgva tíð í ávísum málum, so metir Almannastovan, at tað er henda fyrireiking, sum eig­ur at taka tíð í einum fyri­tíðarpensjónsmáli. Ein táttur, sum harumframt er við til at leingja málsviðgerðina munandi, er langa bíðitíðin hjá Almannastovuni eftir at fáa umbidnar ser­læknaváttanir til vega.
Umboðsmaðurin vísir harumframt á, at samrøðan, sum Almannastovan hevur við umsøkjarar, í nógvum førum er óneyðug og leingir viðgerðartíðina óneyðugt. Almannastovan ásannar, at har støðan hjá umsøkjaranum er púra greið frammanundan og týðuliga framgongur av læknaváttanini, er ikki neyðugt við samrøðu. Í øðrum førum metir Al­manna­stovan, at beinleiðis samband  samrøða  við umsøkjaran er neyðug fyri at tryggja eina neyva og rætta lýsing av umstøðunum hjá tí einstaka umsøkjaranum. Somuleiðis hevur tað týdning, at støðan eisini verður lýst sum um­søkj­arin sjálvur sær hana.
Almannastovan hevur lagt stóran dent á at menna stovnin við atliti at málsviðgerð og tænastu. Starvsfólkaorkan stendur tó ikki mát við øktu fyrisitingarligu og tæn­astu­ligu krøvini og økta máls­talið. Vegna skerjingar á fíggjarlógini segði Al­manna­stovan 6 fólkum úr starvi fyri einum ári síðan, og hetta metir Almannastovan sæst aftur serliga í mun til eina longri viðgerðartíð.
Almannastovan fer nú við støði í frágreiðingini hjá umboðsmanninum at end­urskoða manna­gongd­irnar á fyri­tíðar­pensjónsøkinum og annars gera neyðugar rættingar í mannagongdunum á hinum økjunum, sum um­boðsmaðurin hevur kann­að.