og ungum í Føroyum og sjúkuna CTD. Í fyrilestrinum fríggjakvødlið greiðir Ulrike Steuerwald frá um Carnitine, Carnetine Transporter og um Carnetine Transporter Defekt (CTD). Tosað verður um serstøðuna í [...] fyrsta lagi ætlaður teimum, sum onkursvegna eru rakt av sjúkuni. Fríggjakvøldið er eisini ætlanin at seta á stovn eitt sjúklingafelag fyri familjur við CTD. Fyrilesturin í Miðlahúsinum, sum verður varpaður [...] Ílegusjúkan CTD er evnið á fyrilestri, sum Ulrike Steuerwald, barnalækni, heldur í Miðlahúsinum fríggjakvøldið 14. august kl. 19. Tiltakið verður varpað beinleiðis á Rás2. Tað var Ulrike Steuerwald, sum
vit rokna við, at fleiri útisetar hava sjúkuna uttan at vita av tí. Hetta samstundis sum, at alt bendir á, at vandin fyri at doyggja av CTD er størri hjá teimum, sum sjáldan eta traditionellan føroyskan [...] støðu til, hvussu vit kunnu kunna og kanna sum best. So kanska, tá trýstið av fólki, sum vilja kannast fyri CTD er hasað av her heima, fáa vit orku til at venda okkum til útlandið. Til dømis átti tað ikki [...] verður greitt gjølla frá um sjúkuna CTD. Hetta skjal er ætlað føroyingum í Danmark at prenta út og taka við til læknan, tá teir venda sær higar fyri at verða kannaðir fyri CTD. Men langt frá allir føroyskir
hesi næstu trý árini fyri CTD, HLCS brek, cystiska fibrosu og GSDIIIa. Í Føroyum verður kannað fyri CTD, HLCS brek og cystiska fibrosu á sonevndu PKU kortunum, ið verða tikin av nýføðingum 48-72 tímar eftir [...] kanningin fyri CTD er grundað á, flutt frá mammuni til fostrið í móðurlívið, og ávirkar mongdina av karnitini, ið kann mátast í blóðinum á nýføðinginum tær fyrstu vikurnar. Tískil er kanningin fyri CTD ikki e [...] lutfalsliga nógv er til av í Føroyum. Landssjúkrahúsið sigur á heimasíðuni, at Endamálið er at finna sjúkur so skjótt sum til ber, so børnini kunnu setast í viðgerð. Hetta er ein partur av eini nýggjari verkætlan
hoyrt fleiri dømi um, at útisetar hava kent seg avvístar av heilsumyndugleikunum í eitt nú Danmark, tá teir hava biðið um at verða kannaðir fyri CTD. Orsøkin hevur einamest verið, at læknar og heilsuverk [...] eftir, at kunna útisetarnar um vandan við CTD. Í januar skrivaði Sosialurin, at teir umleið 25.000 føroysku útisetarnir vita onki um herviligu dreparasjúkuna CTD, um teir ikki fylgja við í føroyskum miðlum [...] kenningar uttanlands um, at tey eiga at lata seg kanna fyri CTD. Myndatekstur: Í januar varpaði Sosialurin ljós á trupulleikan við útisetum og CTD. Tá lovaðu føroyskir myndugleikara at kanna møguleikarnir
berarum av sjúkuni og familjum teirra, og tað verður gjørt við at veita stuðul og seta í verk tiltøk á økjum, sum almenna heilsu- verkið ikki fevnir um. Eisini er eitt av endamálunum hjá CTD-felagnum [...] sær. Sjúkan er nógv meira útbreidd í Føroyum enn aðrastaðni, so tí stuðlar CTD-felagið eisini vísundaligari gransking av CTD. [...] Stuðla CTD-felagið Tað er Lions Club í Føroyum, sum saman við Fótbóltssambandinum skipar fyri dystinum, og í ár er avgerð tikin um, at allur ágóðin frá Stórsteypadystinum hesa ferð skal fara til CTD-felagið
til at bjóða fólki ókeypis CTD kanningar og hevur tí reist málið í einum fyrispurningi. -Tá ið landsstýrismaðurin í kunngerð frá 7. september 2009 ásetir, at kanningar fyri CTD-sjúku eru ókeypis í sjúkrahúsverki [...] trupulleika? Tórbjørn Jacobsen slær kortini fast, at spyrjarin, og Tjóðveldi annars, av heilum huga taka undir við, at CTD-kanningarnar vera gjørdar. - Hesum hava vit eisini gjørt landsstýrismanninum greitt [...] so løgið tað ljóðar ? sigur hann - dagin eftir dagsetingina á kunngerðini um ókeypis CTD-kanningarnar. - Partar av fíggjarnevndini vóru ikki nøgdir við upplýsingarnar í fíggjarnevndarskjalinum og ynsktu
skipið liggur stilt, verður CTD-in lorað niður gjøgnum sjógvin. Á veg niður mátar CTD-in hita, saltinnihald, ljósstyrki og fluorescensin í sjónum, sum er eitt mát fyri mongdini av plantuplankton (plantuæti) [...] tiknir til kanningar av æti. Hesar mátingar hava verið gjørdar tríggjar til fýra ferðir um árið í 25 ár. Tað boðar Havstovan frá. Mátingar verða gjørdar við einum tóli, sum nevnist CTD (Conductivity, Temperature [...] (plantuæti). Prøvarnir til kanningar av æti verða tiknir við einum glúpi frá 50 metra dýpi og verða seinni kannaðir á starvsstovuni á Havstovuni.
Jenis av Rana ----------- - ein áheitan á tilskotsnevndina fyri heilivág viðvíkjandi stuðli til CTD heilivág. - og til heilsumyndugleikarnar um at loyva genkanningum fyri at finna berarar av CTD. Loksins [...] Sannleikin er jú, at læknavísindin, vegna vantandi kunnleika til sjúkuna CTD, til røttu kanningarhættirnir og til symptomir og viðgerðir av berarum, als ikki er samd- og hevur ymisk tilmæli. Nøkur meta avgjørd [...] Loksins tykjast fjølmiðlar hava skilt, at sannleikin um sjúkuna CTD er álvarsligari og minni fýrkantað, enn heilsumyndugleikar okkara higartil hava valt at trúgva. Ikki tí, teir hava væl vitað tað, tí meira
lesa á føroyskum og á donskum um CTD á heimasíðuni hjá heilsimálaráðnum, sum er á síggja á www.hmr.fo MYND AV CTD Nú skal danska heilsuverkið kunnast betri um herviligu CTD-sjúkuna fyri at gera tað lættari [...] Landslæknin hevur nú kunnað danska heilsustýrið um álvarsomu CTD-sjúkuna fyri at gera tað lættari hjá føroyingum í Danmark at verða kannaðir og viðgjørdir. Tað sigur Aksel V. Johannesen, landsstýrismaður [...] uttanlands og upplýst er um føroyingar, sum eru vendir í hurðini hjá lækna, tá ið teir hava biðið um eina CTD kanning, tí sjúkan er at kalla ókend uttanlands og læknarnir vita ikki, hvat fólk tosa um. Men nú hevur
úrslitið av. Landsstýrið ætlar eisini at gera eina klinisk-genetiska vegleiðing her í Føroyum, og eina CTD-kanningarskrivstovu. Týski barnalæknin sigur seg ikki vera bodna við til fyrireikingarnar av hesum [...] við Rás2, at Landsstýrið á fundi í morgun hevur gjørt av, at allir føroyingar eiga at fáa tilboð um at verða kannaðir fyri arvaligu dreparasjúkuna CTD áðrenn tvær vikur eru farnar. Ætlanin er, at øll PKU-kort [...] Týski barnalæknin, sum hevur stríðst fyri, at allir føroyingar skulu vera kannaðir fyri CTD, er sera fegin um, at Landsstýrið nú ætlar at bjóða øllum at verða kannað. Á middegi segði Aksel V. Johannesen
