Heidi Petersen, løgtingskvinna
Á altjóða kvinnudegnum 8. mars býðst høvi at varpa ljós á viðurskifti sum liggja kvinnum á hjarta, hvørji tiltøk skulu til fyri at bøta um javnstøðuna millum kynini, so at kvinnur og menn hava javnbjóðis politiskt og fíggjarligt vald í heiminum, hvat er til ráða at taka fyri at steðga handli við kvinnum og børnum, hvussu kunnu menninir gerast ein partur av javnstøðu arbeiðinum, og nógvir aðrir viðkomandi spurningar.
Altjóða kvinnudagurin var settur á stovn í 1910 við tí endamálið at varpa ljós á arbeiði fyri rættindum hjá kvinnunum. Tað vóru millum aðrar kendu sosialista kvinnurnar Clara Zetkin og Rosa Luxemburg sum vóru slóðbrótarar í hesum arbeiði. Hetta hendi í tí nú so kenda Fólksins Húsi á Jagtvegi 69 í Keypmannahavn, eitt sindur av lagnunnar speisemi kundi man sagt, at húsið sum var karmur um stovnsetanina av altjóða kvinnudegnum, nú liggur í sandasorli, men tí betur, enn livir arbeiði fyri javnstøðu og hevur hetta arbeiði breitt seg kring allan heim.
Evnini kvinnurnar kring heimin taka til viðgerðar 8. mars eru sera ymisk. Í Chile varpa kvinnurnar ljós á arbeiði fyri javnstøðu við at býta út blómur til menninar, við blómunum er fest kort við áskriftini: saman berjast vit fyri kvinnurættindum.
Í Kina er tiltak í Peking har peningur verður savnaður til foreldraleys børn. Peningurin skal nýtast til útgerð, rakstur og trygg spælipláss á barnaheimum hjá BICCO, sum er internationalur felagsskapur fyri foreldraleys børn í Peking. Tey flestu av hesum børnum eru gentur.
Í Írlandi varpa kvinnurnar ljós á hvussu heimsins ríkidømi verður býtt og hvussu misjavnin í ríkidøminum verulig ávirkar støðuna hjá kvinnum, monnum og børnum í heiminum.
Í Danmark setir eitt av tiltøkunum 8. mars ljóskastarin á handilin við kvinnum og børnum í Evropa, og krevja at kvinnur ið eru innfluttar til prostitutión í Danmark, skulu hava rætt til fast uppihald í landinum. Handil við menniskjum, er triði stórsti ólógligi handil, sum fer fram í heiminum eftir ólógligum vápna- og narkotikahandli. Bara í Evropa vera innførd 500.000 kvinnur og børn til sex ídnaðin og koma hesi úr Eysturevropa, Thailandi, Suðuramerikonskum og Afrikonskum londum.
At enda vinna vit sigur, kvinnur og menn.
At Føroya Løgting 20. oktobur 2005 samtykti at setta nevnd at arbeiða fyri øktum leikluti í politikki, kann sigast at vera eitt søguligt frambrot. Uppskotið fekk dyggan stuðul í løgtinginum og var samtykt við 28 atkvøðum fyri og 1 ímóti.
Hetta stig vísir at eisini politiska skipanin hevur ásannað at neyðug er við serligum tiltøkum til tess at bøta um javnstøðuna í Føroyum. Hetta vísir at tann hugburðsbroyting sum skal til fyri at broyta verandi støðu, frá at hava eitt gapandi demokratiskt undirskot í samfelagnum, til eitt samfelag við javnstøðu millum kvinnur og menn, er á veg.
Frá at hava eitt undirútvikla demokrati, har valdi bert situr á fáum hondum, eru vit á veg til eitt veruligt demokrati, har valdi er javnt býtt millum kynini.
Hetta er ein long og torfør tilgongd, sum vit øll eiga at vera til reiðar at taka. Demokratia við nógvum góðum, neyðugum og fjølbroyttum tiltøkum, Javnstøðunevndin á øllum teim pallum sum hon hevur at virka á, løgtingsfólk og bygdarráðslimir í teimum álitissessum sum teimum eru tillutaðir, vinnulívsfólk og almennir stovnar, øll eiga í felag at seta sær sum mál at í Føroyum skal full javnstøða valda.
Hetta merkir at bæði kynini eru javnt umboðaði bæði har politisku avgerðirnar skulu takast og í vinnulívinum í Føroyum. Eitt samfelag við so lítlum fólkatalið sum tí føroyska, hevur á ongan hátt ráð til ikki at nýta helvtina av tí góða fólkatilfeinginum vit hava í politikki og í vinnulívinum.
Tað er einans við hesi felags niðurstøða vit kunnu byggja land frameftir og á tann hátt lyfta alt Føroyska samfelagið upp til eitt veruligt nútímans demokrati. Fyri at skunda undir hesa byrjaðu tilgongd, verður eftir míni fatan neyðugt við nøkrum serligum átøkum, eitt av teimum er at tryggja eina kyninum, kvinnum ella monnum minst 30 % av umboðanini á Føroya Løgtingi. Hetta vildi í dag merkt at kvinnurnar skjótari fingu sín demokratiska rætt til ávirkan í samfelagnum, men hetta hevði samstundis verið við til at tryggja synum okkara rættin til ávirkan í framtíðar samfelagnum.
So sjálvt um hógvarnir hjá nøkrum valdshavarum í dag stinga grefligt í eyguni, og teir í krampaherindum geyla ímóti tí tilgongd teir sjálvir hava verið við til at samtykt, og teir síggja at ein hugburðsbroyting er á veg, og vit eru ávegis einum demokratiskum samfelagið har javnstøða valdar á øllum økjum, so eiga vit ikki at gevast á hondum, men bretta upp um armar og halda áfram á leiðini við góðum treysti, tí at enda vinna vit sigur, kvinnur og menn.
