Orkupolitikkurin hvarv

Ingolf S. Olsen
----

Tað gongur ov seint at gera neyðugu átøkini á orku­økinum til tess at skunda undir gongdina at gera orku­fram­leiðsluna á landi grøna. Tað heldur Sigurð í Jákups­stovu, rektari á Fróð­skapar­setri Føroya, og fyrrverandi stjóri á Jarðfeingi.
Og amboðið at seta ferð á gongdina, er at fáa sett orð á ein greiðan orkupolitikk og samstundis geva føroysku orkuumsitingini Jarðfeingi røttu heimildirnar at virka og fremja átøk við støði í verandi og neyðugari nýggj­ari lóggávu, heldur hann.
Sigurð í Jákupsstovu vísir á, at í samgonguskjalinum frá 2004 setti landsstýrið sær fyri at orða ein orku­poli­tikk og at gera eina el­veit­ingarlóg. Táverandi Olju­fyrisitingin, sum seinni bleiv partur av stovninum Jarð­feingi, fekk litið hesa upp­gávuna í hendi. Við ársenda 2006 varð uppskot til orku­politikk handað lands­stýris­manninum, og í 2007 var el­veitingarlógin samtykt í Løgtinginum. Men tá nýggj samgonga kom til í januar 2008, varð málsøkið orkumál býtt millum Fiskimálaráðið og Vinnumálaráðið, og úr­slitið var í roynd og veru, at arbeiðið at fremja orku­politikkin datt niður fyri.

Sama tosið
Í 2011 vórðu orkumál aftur savnað, og heldur Sigurð í Jákupsstovu tað vera gleði­ligt, at arbeiðið at orða ein orkupolitikk verður tikið upp aftur, og hann vónar, at tað samstundis verður sett út í kortið, hvørji átøk skulu fremjast og hvussu.
– Almenna orðaskiftið hevur staðið í stað leingi. Síð­an oljukreppurnar í 1970’u­num hevur verið tosað um olju­na, um prísin á henni, og at vit mugu sleppa úr henn­ara hafti. Trupulleikin er, umframt at tørvur er á einum greiðum, orðaðum poli­tikki á økinum, at ein orku­myndug­leiki, til dømis Jarð­feingi, ikki hevur tey neyðugu am­boðini at gera nakað muna­gott.
– Stovnurin má fáa lógar­heimild at seta tiltøk í verk, sum kunnu flyta okk­um nærri at grønum orku­keld­um. Tað snýr seg ikki bara um at byggja út við varandi orku, men sanniliga eisini um at spara í nýtsluni. Ein spardur kilowatt-tími í húsar­haldinum sparir millum tveir og tríggjar kilowatt-tímar í olju á Sundsverkinum.
– Í dag verða sparingar framdar, tí fólk sjálvi taka initiativið til tær. Tað er sjálv­sagt gleðiligt, men tú fært ikki øll við og tað tekur longri tíð, enn um ein orkumyndugleiki hevði hóskandi heimildir at skipa átøk til at minka orku­nýtsluna og at leggja um til grøna orku, sigur Sigurð í Jákupsstovu.

Elveitingarlógin
Við elveitingarlógini varð lagt upp til, at kapping kundi fáast í lag innan framleiðslu av el, millum annað við kravinum um at vindorkuútbyggingar skuldu bjóðast út. Á henda hátt skuldi vera gjørligt at fáa aðrar framleiðarar enn SEV. Lógin setur eisini krav um, at framleiðsluvirksemið og netvirksemið skal vera roknskaparliga atskilt, og at netið sum eitt náttúrligt mon­opol skal hvíla í sær sjálvum.
Sigurð í Jákupsstovu held­ur ikki, at tað er neyðugt at gera størri broytingar í elveit­ingarlógini.
– Tað snýr seg fyrst og fremst um at brúka hana, og at hon verður eitt av fleiri amboðum hjá orku­um­sit­ing­ini, sigur fyrr­verandi stjórin á Jarðfeingi.