ODDAGREIN: Ræðandi hagtøl um fólkatal

Tað vóru ræðandi hagtøl, sum sosio­log­ur­in Hans Pauli Strøm bar fram í tíð­inda­send­ingini á Rás2 á middegi í gjár. Hann segði, at frá­flyt­ing­in í dag kann berast saman við frá­flyt­ing­ina í kreppu­num í fimmti- og seks­ti­ár­u­num.

Mun­ur­in er bara tann, at tey ár­ini var burð­ar­av­lop­ið so mik­ið stórt – tað lá uppi á 600, so hó­ast stóra frá­flyt­ing ár undan ári, so var fram­vegis yvirskot av fólki.

Í dag er støðan øðrvísi. Fráflyt­ing­in lík­ist í tølum henni fyri fimm­ti árum síð­ani, men burð­ar­­av­­­lop­­ið er so lít­ið – heilt niður móti 200, at fólka­tal­ið mink­ar, tí at tal­ið av teim­um sum flyta av landi­num er størri, enn talið av føddum minus deyð­um. Og tað er ein skeiv og ræð­andi gongd.

Hans Pauli Strøm segði eisini, at tá vit tosa um søguliga lágt burð­ar­avlop, so hevur hann leitað heilt aftur til 1885 fyri at finna eitt burð­ar­avlop, sum var eins lágt – og tá búðu einans 13.000 fólk í Føroyum.

Løgmaður er sum vera man ikki álvu­lig­ur við støðuna. Hann segði við Rás2 í gjár, at hetta er ikki eitt mál, sum ein lands­stýr­is­sam­gonga eina megn­ar at loysa, men at her mugu tak­ast saman hendur millum and­støðu, sam­gongu og vinnuna, tí hesin trup­ul­l­eik­in er so stórur, at hann má loys­ast í felag.

Tað er sjálvandi gott, at løgmaður hev­ur ta støðuna, og soleiðis rættir út hond. So er bert at vóna, at hann megnar at fáa andstøðuna og vinnu­­­na við – og at allir partar kenna sín ogn­ar­lut í eini virðiligari loysn. Sjálv­ur nevnir løgmaður neyðugar vakstr­ar­ætl­anir mugu stingast út í kort­ið, og at vit skulu ansa eftir óndu ringrásini við bara at spara og spara, tí vit kunnu ikki spara okk­um úr øllum. Hann nevndi, at vit skulu raðfesta Fróðskaparsetrið hægri, at vit leggja Vinnuháskaúlan undir Fróðskaparsetrið, eins og Hav­stov­una við sínum granskarum – og so sam­starv við vinnu­lív­ið. Hann held­ur, at tey ungu skulu kunna hava møg­u­leik­an til ein­ar fimt­an hægri út­búgv­ing­ar á bache­lor­stigi – út­búgv­ing­ar, sum vit veru­liga hava brúk fyri til at skapa bú­skap­ar­vøkst­ur. Hann vísir á, at vit skulu virða vit­an, skapa vitan­ar­tung ar­­beiðs­pláss – og tola eina á­vísa in­t­egra­ti­ón, s­o­leiðis at vit fáa út­lend­ing­ar inn í land­ið, sum kunnu til­føra landi­num nakað.

Hetta eru føgur orð frá løg­manni, sum vit helst øll kunnu taka und­ir við. Kanska tað ikki sam­pakk­ar heilt við førda politikki seinnu ár­ini. Allir flokkar hava tos­að um at stuðla gransking og menna Fróð­skap­ar­setr­ið, men tá gerð­ir­nar skulu vís­ast í verki, so fær píp­an ann­að ljóð.

Roysn­ið hjá løgmanni kundi júst ver­ið at funn­ið breiðu semjuna.