Oddagrein: Hanin í Tjóðveldi – hønurnar í hinum

Javnstøðan á tingi fekk eitt skot fyri bógv­in á løgtingsvalinum leygardagin.
Best sum vit hildu, at nú stóð væl til – lut­víst nógvar kvinnur komu á ting sein­ast – og í landsstýrinum sótu eins nógv­ar kvinn­ur og menn – so hildu vit, at í minsta lagi einar 14-15 kvinnur fóru at vera valdar á ting hesaferð.
Men so var ikki. Talið á kvinnum lækk­aði úr 10 niður í 8. Onk­ur hev­ur spei­rikið Tjóðveldi og Høgna Hoy­dal við, at nú verður hann einsamallur hani við fimm kvinnum.
Eingin hevur havt á orðið, at í Fólka­flokk­­­i­num, Sambandsflokkin og í Javn­að­ar­flokk­inum er bara ein einsamøll høna, og at í hinum flokkinum eru bara han­ar, sum sjálv­andi ikki er serliga frukta­bart. Og so finnast vit at Demo­krat­ia, sum hevur gjørt alt ov lítið, og tey sum ikki halda tað vera so ringt kortini siga bara, at »kvinn­ur kunnu bara sjálvar velja kvinn­ur«, so er trupulleikin loystur.
Landsstýriskvinnan við ábyrgd av javn­støð­uni var frammi um dagarnar við, at vit eiga at um­hugsa eina kvotu­skip­an til kvinn­ur og menn á tingi.
Helst ein utopiskur tanki at umskapa til veru­leika. Eingin vil hava kvotur á, hvussu vit velja fólk á ting. Og tó. Tað vilja sand­oy­ing­ar, nú teir á fyrsta sinni síð­ani 1906 einki tingfólk hava.
Men hví skulu sandoyingar hava tveir ting­­sess­ir av 33? Í Sandoyar sýslu eru 934 fólk við valrætti. 802 teirra vóru á vali. Skal ein flokkur ella einstaklingur velj­ast á ting, so krevur tað 1/33 av at­kvøð­u­num. Á vali­num leygardagin merkti tað, at 1.024 at­kvøð­ur skulu til fyri at fáa ein tingsess.
Gamla valskipanin við valdømum var ein kvotuskipan, har t. d. Sandoyggin hevði fingið tveir tingsessir, sum hvør kost­aði 401 atkvøðu leygardagin, hó­ast »rætti prís­urin« var 1.024 atkvøður fyri hvønn teirra. Tað vóru kanska einar 16.000 kvinn­ur á vali leygardagin. Og bara 8 komu á ting. Tað vil siga, at hvør kvinna kostaði 2.000 atkvøður.
Pol­itiska skipanin – mannað við nógv­um monnum – eigur einsamøll á­byrgd­ina. Koyr­ið kvinnur fram. Gevið kvinn­um ábyrgd. Tak­ið onkra kvinnu fram um onkran mann, so fer at bragda. Men mest av øllum: Skulu kvinnur hava vald, so mugu menn missa vald.
Har trýstur skógvurin helst illa...