ODDAGREIN: Alternativ bústaðarfígging

Tað eru áhugaverdar visjónir, sum stjór­in í Hús­a­láns­grunninum, Andr­as Ró­in, leggur fram í blað­num í dag: at Hús­a­lánsgrunnurin fer at byggja hundr­að­tals leig­u­í­búð­ir, sum við sera lagaligari fígging gjøgn­um Húsa­láns­grunn­in kann tryggja fólki eina húsaleigu, sum ligg­ur um 4.000 - 4.500 krónur um mán­að­in.

Føroyingar hava ongantíð megn­að at skapt ein virðiligan bú­stað­ar­markn­að. Koyrt hevur ver­ið fram eftir fumm­um – og priv­at­­i­r pen­ing­a­stovn­ar hava alt valdið. Kapping mill­um bank­ar er ein býur í Kina, tí har ræður du­o­pol, sum mangan er verri enn mon­o­pol – ser­liga tá pen­ing­a­stovn­ar lát­ast at hava kapp­ing, men kortini tryggja hvønn ann­an við at gera júst tað sama. Lækk­ar ein rent­una, so lækk­ar hin eisini. Tá koma eisini væl skrivað tíð­inda­b­røv til miðl­ar­nar um, at rentan lækk­ar – við út­rokn­ing­um um, hvussu nógv­ar tús­und krón­ur ein set­húsa­eig­ar­i við so og so stórari skuld sparir.
Tá teir so aftur hækka rentuna, so kem­­ur kanska eitt tíðindabræv, men tá verð­ur »rent­an til­lag­að« – ein undarlig formulering, sum onk­ur banka-spinn­dokt­ari man hava funn­ið uppá.

Tá so peningastovnarnir fóru at veita donsk real­kre­ditt­lán, so kundi tú væntað, at støðið fór at verða, sum í Danmark. Men nei. Eitt »bi­drag« hoyr­ir við til pakk­an, og tað er eitt bidrag, sum einki hevur við ta kon­trakt, tú sum lænari hevur gjørt, men eitt bidrag, sum bankin hækkar, tá honum tørvar meira peng­ar.

Soleiðis verður húsaeigarin på her­rens mark, fullkomiliga gyrdur í brøk­ur.

Bústaðarviðurskiftini hava stór­an týdn­ing, tá vit tosa um fólka­frá­flyt­ing. Vit sóu tað í seinastu krepp­uni, at fólk flýddu um háls og herð­ar av landinum undan ar­beiðs­loysi og sethúsaskuld.

Flytur tú sum nýútbúgvin til Før­oyar, so hevur tú onga ar­beiðs­loys­is­trygd og so slett onga bú­stað­ar­trygd. Tú mást út at leiga á priv­ata og ó­skip­aða markn­að­i­num, ella mást tú seta teg í skuld upp um bæði oyru – og tað ber ikki til, tá tú ert ný­út­búgv­in við ong­um ar­beiði.

Tí er tað kærkomið, um Húsa­láns­grun­n­ur­in kann verða við til at broyta bú­stað­ar­fígg­ingi­na mun­andi.

Tað er gott við sterkum bankum. Men tað er uppaftur betur, um bank­ar­nir fáa tað mótspælið sum ger, at fólk­ið og sam­fel­ag­ið eisini fær part av vinn­inginum.

Vónandi liggur fíggjar­mála­ráð­harr­in ikki á boðunum.