ODDAGREIN: 16 milliónir at umsita Suðuroy

Tað kostar nógvar pengar at reka tað føro­yska sam­felagið sol­eiðis, sum vit hava rikið tað og all­ar­helst fara at reka tað í fram­tíð­ini. Hó­ast vit nú í meira enn 20 ára hava jabbað um komm­un­u­sam­an­legg­ing­ar, so hend­ir lít­ið og einki – tí pol­it­iski myn­d­ug­leikin hvørki hev­ur rygg ella dirvi til at taka støðu. Besta døm­ið var einkisigandi fólka­at­kvøð­u­greiðsl­an í ár, sum einans grugg­aði málið enn meira.

Sum eitt dømi hava vit í dag hugt eft­ir, hvussu nógv tað kostar í borg­ar­stjór­a­løn­um og fyrisiting at reka Suð­ur­oynna við teimum sjey komm­un­unum, sum oyggin er býtt upp í. Har eru sjey borgarstjóralønir og sjey komm­unu­fyri­sit­ing­ar í eini oyggj, sum ikki er størri enn ein býl­ing­ur í Havn.

Í Suðuroy búgva pr. 1. januar í ár 4.680 fólk. Hetta er eitt sindur meira, enn tað búgva í Hoyvík, sum ein part­ur av Tórs­havn­ar kommunu. Taka vit bygd­ir­nar í Tórs­havn­ar komm­unu norð­ur­eftir: Hoy­vík, Hvíta­nes, Kald­bak og Kolla­fjørð, so er fólka­tal­ið har 4.764, altso fleiri enn í all­ari Suðuroy tilsamans.

Bera vit so saman við Klaksvíkar komm­unu, so búgva 4.846 fólk har, sum eru sløk 200 fólk fleiri, enn í teim­um sjey kommununum í Suð­ur­oyr.

Tað sigur seg sjálvt, at tað er nógv dýr­ari og ­irrat­i­on­ell­ari at reka Suð­ur­oy sum sjey komm­un­ur held­ur enn eina. Í hesum brátt farna val­skeið­i hava skattaborgarar í Suð­ur­oy gold­ið 8,5 milliónir í borgar­stjóra­lønum, og tað hevur kost­að suðu­r­oy­ar­borg­ar­um um 63 mill­i­ón­ir krón­ur í um­sit­ing­ar­út­reiðslu­m at rikið oynna sum sjey komm­unur.

Her eru heilt víst nógvar mill­ió­nir at spara. Og tað er heilt víst, at við ein­ari kommunu, einum borg­ar­stjóra og einari kommunalari um­sit­ing, so vóru nógvar aðrar út­reiðsl­ur spardar.

Nú hava vit tikið Suðuroy sum dømi. Men vit kundu eins væl tikið onn­ur øki, so sum Sandoy við fýra komm­un­um til 1283 fólk. Tað hevði svar­að til at Hoyvík hevði tríggjar komm­un­ur – ella at Tórshavnar komm­una varð býtt sundur í 15 komm­un­ur.
Oyggjarnar sunn­an­fjørðs hava so­leið­is 12 av teimum 30 kom­m­un­u­num – ella 40 prosent. Tað sigur seg sjálvt, at her verða nóg­vir peng­ar søpl­að­ir burt­ur. Í Eyst­ur­oy og í Sund­a­lag­num eins og í Norð­oyggj­um og Vágum hava komm­unur sýnt góðan vilja at leggja sam­an – utt­an at lands­mynd­ug­leik­arnir hava gjørt nakað sum helst fyri at stinga kós­ina út í kortið.

Nú skulu vit ansa okkum ikki at koma við tí magiska talinum av komm­­unum, sum vit eiga at hava. Men at tær skulu kunna teljast á ein­ari hond er eyðsæð.

Men tað krevur politiskt dirvi. Politiskt dirvi frá lands­mynd­ug­leika­num, men eisini frá teimum, sum nú bjóða seg fram at stýra.