Jonhard Mikkelsen
lýsing í bløðunum, sum sigur: Farvæl live tubbak
Tað er møguliga so cool at leggja av at roykja nú á døgum, at vit nú mugu siga frá broytingini á enskum. Trupulleikin er tann, at vit eru mong, ið ikki duga at lesa hetta og skilja ikki, hvat tit meina. Tí seti eg tykkum spurningin:
FÆRVÆL live TUBBAK ella: farvæl LIVE tubbak. Hvat merkir tað?
Ein vanligur føroyskur lesari – sum situr við føroyskum blaði og lesur føroyskt - spyr seg sjálvan: er LIVE ein stytting fyri eitthvørt fyribrigdi, eg ikki kenni, ella er tað kanska ein avvenjingarháttur?
Ella er hetta eitt enskt orð, onkur hevur kroyst niður ímillum føroysku orðini?
Um so er, at hetta er enskt, verður spurningurin: Er hetta sagnorðið “live” í boðshátti og framborið [liv]. Ella er hetta enska lýsingarorðið “live” – framborið [laiv]?
Í fyrra førinum kundi føroyska týðingin – lesarin skal jú týða – verið henda: “Farvæl – liv – tubbak”. Í seinna førinum: “Farvæl livandi tubbak?”
Í báðum førum verður hetta eitt sárt slit, sum í ringasta føri kann verða fatað soleiðis: Færvæl lív og alt livandi – góðan morgun steindeyða tilvera við ongum royki.
Farvæl er hjáorð, og tú kanst ikki fáa eitt lýsingarorð at siga nakað um hjáorð. Soleiðis er málið skipað.
Einasti tulkingarmøguleiki er tí, at enska orðið “live” sum lýsingarorð leggur seg at “tubbak” og hvat merkir tað so? Tað er ilt at lýsa tilverunnar innasta kjarnuorð “live” við øðrum enn góðum og hálovandi orðum. Var tað ætlanin?
Tað gongur skjótt at týna burtur av føroyskum nú. Tá ið ung fólk skulu siga frá sínum meiningum og kenslum, sleingja tey út eitthvørt fikst enskt orð, sum í roynd og veru als ikki sigur, hvat tey halda ella kenna.
Við sjeymílaferð víðka vit ein gráan geira av málsligum høpisloysi um okkum. At almennir stovnar apa seg eftir teimum, ið standa fyri hesi broyting, líkist ongum. Hetta er málslig ómegd, ið almennir stovnar ikki eiga at fjeppast uppií.
Men kanska er tað ikki annað enn væntandi, tá ið okkara egni almenni fjølmiðil slóðar fyri og hvønn morgun endurgevur kut úr onkrari óviðkomandi enskari ella amerikanskari tíðindasending fyri 20- 30 áum síðan, og bregdar hana inn í føroysku morgunsendingina. Er tað fyri at lynna undir og gera skiftið til enskt so lagaligt sum til ber? Ella bara fullkomiliga ómotiverað cool?
Eru tað tær ónollurnar, aðrir almennir stovnar taka til sín nú? Royna allir almennir stovnar eins og útvarpið at tekkjast øllum teimum, ið málsliga eru so illa kálvfødd, at føroyska orðafeingið verður skert til 2000-3000 orð? Tey, sum Jógvan í Lon og Jógvan Jespersen siga verða slept upp á fjall, tá ið upplesari í útvarpinum sigur seksti og ikki trýss?
Teksturin er annars murrandi fullur í feilum, men hvat merkir slagorðið ella herrópið í nýggja átakinum?
