- Tað líkist svartasta ongum, at landsstýrið ætlar at gjøgnumtrumfa eina kommunusamanlegging mitt í summarfrítíðini.
Gunvá við Keldu, forkvinna í Kommunusamskipan Føroya, er alt annað enn nøgd við framferðina, nú landsstýrið mánadagin almannakunngjørdi eina nýggja, politiska semju um kommunusamanlegging.
Eftir semjuni skulu kommunurnar verða sjey ella átta í tali tann 1. januar 2013 og uppskotini um hetta verða løgd fyri Løgtingið á ólavsøku við tí endamáli at avgreiða tey tíðliga í heyst.
Samstundis eru uppskotini send teimum báðum kommunufeløgunum til hoyringar.
Men freistin er stutt, tí longu um tvær vikur, tann 18. juli, skal svarið vera landsstýrinum í hendi aftur.
Manglandi virðing
Hetta er rættiliga fallið forkvinnuni í Kommunusamskipan Føroya fyri bróstið.
- Slík framferð kann illa takast í álvara, staðfestir hon.
- At geva okkum so knappa tíð at svara kann bara vera við einum endamáli og tað er, at nú ætlar landsstýrið at trumfa kommunusamanleggingina ígjøgnum.
- Men at landsstýrið ætlar at trumfa eina kommunusamanlegging ígjøgnum mitt í summarfrítíðini, er tekin um manglandi virðing fyri kommununum, leggur hon afturat.
Sjálv er Gunvá við Keldu uttanlands í summarfrí og aðrir nevndarlimir í Kommunusamskipanini eru eisini uttanlands.
Tí verður vónleyst at fáa alla nevndina til fundar við so stuttum skotbrái, sum hetta krevur.
Men hon staðfestir, at Kommunusamskipan má koma við einum svari.
Men av tí, at summarfrítíð er, fær nevndin í Kommunufelagnum ikki avgreitt málið øðrvísi enn við einum telefonfundi og tað er alt annað enn nøktandi í so stórum máli, heldur hon.
- Soleiðis ber ikki til at fara við kommununum, skoytir hon upp í.
Gott við eini avgerð
Sjálv heldur hon, at tað er gott, at tað nú tykist sum um at ein endalig avgerð verður tikin í málinum, antin samanleggingin so verður egg ella ungi.
- Hetta er eitt mál, sum er viðgjørt í nógv ár, uttan at nakað er hent, so tað er bara gott, at ein avgerð fellur, so at kommunurnar sleppa burtur úr hesi naggatódnini.
Hon staðfestir eisini, at hetta er eitt gamalt mál og tí er tað als ikki ókent, sum so.
Men tað er ongin loyna, at eisini í Kommunusamskipanini eru ójavnar meiningar samanlegging, tí summar kommunur vilja hava samanlegging og aðrar vilja ikki.
- Júst tí er tað serliga óheppið, at málið skal avgreiðist mitt í summarfrítíðini, tá ið tað ikki ber til at fáa alla nevndina at sessast við eitt borð at tosa um málið.
Hinvegin dugir Gunvá við Keldu ikki at síggja, at tað hevði seinkað málinum nakað sum helst, at tað bíðaði til í august ella september.
Kærkomið
Tað er kærkomið, at vit nú fáa eina endaliga avgerð á spurninginum um kommunusamanlegging.
Tað heldur Asbjørn J. Djurhuus, formaður í Kommunufelagnum.
Hann sigur, at sama um hetta endar við samanlegging ella ikki, kann tað bara vera gott, at málið nú verður lagt aftur um endaliga.
Spuringurin um kommunusamanlegging hevur verið ein ligið sum ein snávingarsteinur fyri kommununum í eini 15-20 ár og tí vóni eg, at ein endalig avgerð nú verður tikin og so kunnu vit arbeiða víðari útfrá tí, antin samanleggingin so verður veruleiki ella ikki.
Men hann er púra samdur í, at hoyringsfreistin er alt ov stutt, tí longu 18. juli, skal landsstýrið hava sínar viðmerkingar.
- Eg veit væl, at málið er gamalt og vælkent. Men tað eru kortini heilt nógvir kommunustýrislimir, sum als onki kenna til tað, so hetta er alt ov stutt tíð at kunna seg um málið.
400 milliónir
Nú kommunurnar skulu leggja saman, er ætlanin, at eldraøkið skal leggjast undir kommunurnar at umsita og rinda tann 1. januar 2014.
Men tað er í øllum førum nakað, sum skal roknast nágreiniliga út, fyri at fáa fulla greiði á, hvat tað fer at kosta.
Tað heldur Gunvá við Keldu forkvinna í Kommunusamskipan Føroya.
Tað eru sporini frá tí, at kommunurnar yvirtóku barnaansingina og barnaverndina, sum ræða.
Í tí sambandi vístu útreiðslumetingarnar seg als ikki at halda, tí tað er nógv dýrari enn mett.
- Tí verður tað neyðugt at gera eina nágreiniliga kostnaðarmeting, leggur hon afturat.
Asbjørn Djurhuus, formaður í Føroya Kommunufelag er samdur.
Hann vísir á, at tað er eisini neyðugt at vit fáa eina eldralóg, so at allar kommunurnar vita, hvørji krøvini vera til eldrarøktina í framtíðini og so at kommunurnar vita, hvat tær hava at halda seg til og, hvat tað fer at kosta.
- Nú er ongin eldralóg og tí er tí eru ongi krøv, eins og borgarin heldur ongi rættindi hevur.
Annars hevur landsstýrið sjálvt eitt uppskot um, hvussu roknistykkið fæst at ganga upp.
- Fáa kommunurnar tað aftur frá landinum, sum tær missa av sjómannafrádrátti, FAS og DIS og øðrum frádráttum, fer tað at geva kommununum einar 315 milliónir í eyka inntøkum.
Landsstýrið metir, at í 2013 fer at kosta 400 milliónir konur í 2013.
Sostatt fara 85 milliónir krónur at mangla í og tær skulu kommunurnar fáa í blokkstuðuli frá landinum, alt eftir, hvussu nógv eldri eru í teimum einstøku kommununum.
Men eisini landsstýrið ásannar, at tað er neyðugt at samráðast við kommunurnar um tænastustøðið í eldrarøktini framyvir.
