Hava vit ráð til allar almennu verkætlanirnar?

Frá matfeingisbúskapi til lænta vælferð!

Tað er heitið á beinleiðis kjaksending á Rás2 klokkan 16 í dag.

Tað eru Óli Breckmann og Petur Jacob Sigvardsen, sum fara at skifta orð um evnið – og tað skal sigast, at teir eru ikki samdir.

- Ein má spyrja, um landsskrúvan hevur endaleysar snúningar, og um vit hava ráð til allar okkara almennu verkætlanir og gjaldsskyldur frameftir, sigur verturin, Óli Breckmann upp undir sendingina.
 

- Ber til at bjarga teim Føroyum, sum vit hava kent í okkara tíð, áðrenn landið kollsiglir í okkara tivandi kapprenning við okkum sjálvi sum ein ”eftirsókn eftir vindi”, sum skrivað stendur.
 

Hann staðfestir, at føroyar eru ófatiliga nógv broyttar síðani vit fingu Merkið fyri bara tveimum mansaldrum síðani.
 

- Tá vóru vit eitt samfelag, har flestu húski livdu av og í samljóði við náttúruna.
  - Vit brendu torv, veltu okkara egnu epli, ótu sjálvveiddan fisk, flettu okkara egna seyð, bundu ullarpløggini og seymaðu klæði heima upp á alt húsfólkið.
 - Lívið mól um tað kropsliga arbeiðið til at lívbjarga sær og sínum, sum altíð loysti seg. Leti var last.
 

- Minst tvey og ofta trý ættarlið búðu undir hvørjari lon, og hvør familja arbeiddi til húsarhaldið og gjørdi sína kristnu skyldu til at tryggja sína egnu vælferð heima við hús umframt at hjálpa úti, har tað trongdi. 

 
Óli Breckmann sigur, at tá var kúgv í hvørjum kjallara, í hvussu so er á bygd, og bert hendinga bilur var í bygdini. Nú eru tveir bilar í meðal í hvørjum túni, og eingin kúgv uttan í nøkrum fáum stórfjósum.

Tímalønin í dag er yvir 100 ferðir hægri enn í 1940 og vit framleiða og brúka 120 ferðir so nógva orku til framleiðslu, útiljós og húsarhald sum í torvtiðini.
 

- So seint sum í 1960-árunum vóru 7.000 mynstraðir fiski- og útróðrarmenn, t.e. nærum ein fyri hvørt húski.
 
- Í dag eru bara 1.200 fiskimenn eftir, ella ein fyri hvørjar 40 føroyingar, og 4.000 stuttleikabátar liggja í bátahyljum kring landið.
 

- Føroyingar eru í stórum tali fluttir av bygd, har húsini standa manntóm, inn í býirnar og hava mist dagliga  sambandið við náttúruna.
 

- Bóklig útbúgving er alfa og omega, so eitt nú 83 føroyingar lesa til løgfrøðing, 154 lesa til sjúkrarøktarfrøðing, 195 lesa til lærara og 233 lesa til námsfrøðing -  samstundis sum barnatalið fellur.