Etika við Sushi á Høgabóli

Soleiðis segði Tórbjørn Jacobsen, borg­ars­tjóri í Runavík, tá Etika á Høg­abóli hevði móttøku fyrr í mán­að­i­num.

Nýggja sushi matstovan á Høga­­­bóli, Etika, sum er partur av mat­­stov­­uni við sama heiti í Havn, held­ur til í gamla íshúsinum á Høgabóli í Salt­ang­a­r­á.

Etika byrjaði í Havn í 2009, og har kunnu tey sanna, at føroyingar veru­liga hava fingið smakk fyri góð­um sushi. So væl hevur borið til, at tey nú lata tvær nýggjar sushi mat­stov­ur upp, har tey hava fram­leiðsl­u­køk og lata mat út av húsinum.

Tann fyrra læt upp á Høgabóli 2. august, og tann seinna letur í næst­um upp í hølunum hjá Á handlinum við Sunds­vegin í Havn.

Bygn­ingurin, sum hýsir Etika á Høg­a­bóli, kalla tey har inni fyri »Ís­hús­ið« ella »hjá Barberinum«.

##med2##

Tórbjørn Jacobsen, borgarstjóri í Run­a­víkar kommunu, greiddi frá hes­um, tá hann helt røðu til mót­tøk­una. Hann sigur við Sosialin, at hend­an verkætlanin er endað nøku­lunda har, sum alt byrjaði:

– Tað byrjaði við Símun á Høga­bóli. Hann var sonur Jógvan Sim­on­sen, ella kaptein Simonsen í Havn, sum bygdi húsini, sum nú verða nevnd Sloans hús. Pápin doyði, og Símun for til barnleys hjún á Høga­bóli at vaksa upp.

Símun fór á skiparaskúla á heyst­ið í 1904, greiðir Tórbjørn Jac­ob­sen frá.

– So ein dagin, tá hann er í kirkju á Nesi, kemur Fríðrikur Petersen, próst­ur, til hansara. Hann sigur, at hann hevur tosað við Thomsen á Tvør­oyri, sum fegin vil finna ein  á­lít­andi mann á Skálafjørðinum, sum kann keypa sild fyri Thomsen til agn. Símun játtaði og fór suður at tosa við Thomsen. Har varð avgjørt, at Thomsen skuldi byggja eitt íshús á Høgabóli, sum Símun skuldi reka.

Seinni, í 1914, keypir Símun ís­hús­ið og byggir upp eitt stórt hand­ils­virk­semi við handli og skip­um. Hann byggir eina kai, sum verð­­ur einasta kai, sum skip kunnu leggj­a at, og hetta verður havnin hjá mjólka­rbáti­num Ruth, tá hann seinni fer í sigl­ing at heinta mjólk úr Sund­a­lag­num og Skálafjørðinum til Mei­a­rí­i­ð í Havn.

Tá bleiv felagið hjá Símun á Høga­bóli eisini umboð fyri Meiaríið og var tað í mong ár, greiðir Tór­bjørn Jacobsen frá.

##med3##

– Hetta vísir okkum, hvussu nógv sam­felagið er broytt til tað betra hesi góðu 100 árini, at vit í sama øki nú kunnu koyra millum øki­ni upp á 10 til 15 minuttir.

Um virksemið við Íshúsinum greið­ir Tórbjørn Jacobsen soleiðis frá:

– Ísurin kom frá fólki á staðnum. Tey gjørdu sær hyljar, sum frystu um veturin og bóru ísin í íshúsið, og har bleiv sildin so køld og fryst, so at tey kláraðu seg meginpartin av ár­i­num. Men tá fyrstaríini komu seinni, tá SEV var komið, so broytt­ist  hetta.

– Seinni verður Íshúsið bygt um til handil, har sonur Símun, Jógvan Sim­on­sen, hevði Klædnabúðina, nú bý­urin so spakuliga fekk eitt bý­ar­skap­ilsi.

Seinastu hálvu øldina ella so hev­ur leir­víksingurin Jógvan Hansen havt barb­er­stovu har.

– Hann lærdi hjá Eskild Norð­bú í Klaks­vík og byrjaði so á Sjó­mans­­hem­­­i­num her, til hann keypti bygn­­ing­in á Høg­a­bóli fyrst í sjey­ti­ár­u­num.

So íshúsið, sum bleiv til handil, síðani klippistovu, fær nú aftur nak­að við fisk at gera, nú tað skal hýsa sushi-matstovuni Etika.

– Niðurstøðan av hesum er, at tað sum byrjaði í 1905, tá íshúsið stóð lið­ugt, við at goyma sild til kræsnar toska­gómar, tað er nú blivið til at goyma aðrar fiskaúrdrættir til kræsn­ar mannagómar, sigur Tór­bjørn Jacobsen.

Og borgarstjórin er sera fegin um nýggja virksemið á Høgabóli.

– Hetta er heilt fantastiskt.

– Hetta er øgiliga gott.

– Um tú hevur sum motto, eins og Frank Sinatra syngur um í »New York, New York«, um bý­in, sum ong­an­tíð svevur, »the city never sleeps«, so vil eg siga, at akkurát hendan funk­ti­ón­in ger tað, at tú lyftir teg øg­i­liga langt fram eftir tí málinum, sig­ur Tórbjørn Jacobsen.

– Hetta eru øgiliga vitalar funk­ti­ón­ir, um tú skalt droyma um at vera ein býur, sigur ein væl nøgdur borg­ar­stjóri í Runavíkar kommunu.

##med4##