Hvat er á vási? Er vesturlendski lívsstílurin, maturin íroknaður, vorðin ein apokalyptisk marra?
Nógvar eru meiningarnir um hetta. Men tað er ivaleyst tengt at tí matinum vit eta. Bæði dygdin og nøgdirnar. Og so ikki minst hvussu vit røra okkum.
Her kunna kostráðgevar (í samráð við kommunlæknan) leiðbeina okkum á røttu kós aftur. Oscar Umahro Cadogan, ið er umrøddur í Bókaummælinum er ein slíkur. 39 ára gamla Elin Dimon Næs úr Hvalba er ein onnur. Elin er útbúgvin kostráðgevi á Hover Sundhedshøjskole í Danmark og hevur millum annað havt sami Oscar Umahro Cadogan og navnframa íslendska Thorbjörg Hafsteinsdottir sum undirvísarar. Fyri kortum stovnaði Elin sítt egna virki í Føroyum har hon bjóðar seg fram at ráðgeva um matvanar og kosttilskot. Virkið rópast Gagnmeti. Ein heimasíða er eisini tengt at virkseminum:
www.gagnmeti.com
Nógv rák eru innan føðslulæru í dag og nógv gransking fer fram. Almennu kostráðini frá Fólkaheilsuráðnum kenna vit. Elin Næs arbeiðir eftir einum leisti frá USA, ið rópast Functional Medicine.
Elin greiðir frá:
- Um fólk eru troytt, illa uppløgd ella hava trupulleikar við sodningini kann tað verða tengt at matinum, ið tey eta, sigur Elin Næs.
- Tá kann tað hjálpa at broyta matvanar. Kanska vita fólk væl, at tey ikki eta sum tey áttu. Tá kann eg hjálpa at seta hol á ringu samvitskuni, sigur Elin.
- Eg haldi, at tað er nokk so ringt at fáa føroyingar at verða so víðgongdir ella miðvísir sum Functional Medicine tilmælir, men tað veldst eisini hvat einum feilar, sigur Elin.
- Nógv foreldur fortelja mær at børn teirra hava ringt við at finna frið og eru meira vasut enn gott er. Tað kann eisini vera nakað við at børnini fáa skeivan kost, sigur Elin.
Summi hava kanska longu hoyrt Elina halda fyrilestur á Seglloftinum á Tvøroyri, men annars bjóðar hon seg eisini fram fyri barnagørðum, skúlum og virkjum at siga nærri frá heilsugóðum kosti.
Hørkeks
Ein góður sunnur leskibiti í staðin fyri ymisk ”snacks”
Innihald til 100 stk
Fyrsta dag
150 g sesamfræ
50 g hørfræ
verður sett í blot 6-7 tímar í 2 dl av vatni
Annan dag verður latið í:
250 g havragrýn
100 g hveitimjøl
75 g smør
50 g speltmjøl
100 g kokosmjøl
25 g rørsukur (ikki neyðugt)
½ dl kaltpressað vistfrøðilig olivinolja
2 tsk. bakipulvur
uml. 2 dl vatni
Um einki sukur verður latið í, kann eitt sindur meira av kokosmjøli verða nýtt.
Framferðarháttur:
Smørið verður morlað í havragrýn og mjøl.
Tey turru evnini, tey bloyttu sesamfræini og hørfræini verða latin í.
Ger eina kullu har vatn og olivinolja verða latin í, og alt verður elt saman.
Deiggið verður síðani rullað tunt út á bakipappír og skorið í passaligar fýrakantar.
Verða bakaðar gott broysknir 10-15 min við 200 hitastigum.
