Djóni J. Eidesgaard, Dagligur leiðari, Barnabati
----
Dreymurin um at børn og foreldur skulu liva tætt saman í gleði og virðing, er møguliga ein av teimum sterkastu dreymunum í okkara mentan. Myndin av kjarnufamiljuni við mammu, pápa, einum ella fleiri børnum, er fyri flest okkara ein vanlig familja, hóast vit væl vita at samansetingin hevur fleiri litir.
Í byrjan av farnu øld vóru fleiri amerikufólk stúrin fyri, at børn og foreldur mistu sambandið við hvønn annan, ella mistu tað kærleiksfulla sambandið, tá ið børnini fóru úr reiðrinum.
Úr eini roynd at hjálpa børnum og helst foreldrum mest, at varðveita hesar góðu kenslur, føddist mammudagurin, og fá ár eftir kom eisini pápadagurin.
Í einum smáriti stutt fyri 2. veraldarbardaga verður stuðla undir, at børn skuldu royna at verða saman við mammu ella pápa sínum henda dag, og um hetta ikki bar til, so átti ein at sent eitt postkort. Sum barn skuldi man hjálpa til við tí húsliga meira enn vanligt, bera kaffi til seingjakantin og biða um fyrigeving fyri tann órætt sum er farin í undanfarna ári.
Í øllum ruðuleikanum eftir 2. veraldarbardaga skaptist Sameindu Tjóðir (ST), sum ein roynd at skipa ein stovn, har øll heimsins lond kunnu samarbeiða og koma fram til friðarligar loysnir á trupulleikum, sum áður hava elvt til blóðigar samanbrestir. ST er ikki bert ein stovnur sum húsar samráðingum, men her hevur man eisini átikið sær uppgávuna, at skapa normar, ella viðurkendar reglur, fyri hvussu tað góða menniskjansliga lívi átti at sæð út, eitt nú við at orða yvirlýsingina um mannarættindi (1948). Yvirlýsingin er síðani blivin byrjanarstøði til millumtjóða- og altjóðasáttmálar. Hesir sáttmálar eru bindandi fyri limalondini. Eitt dømi er barnarættindasáttmálin, har man viðurkennir hvørji rættindi eitt hvørt barn skal hava til eina og hvørja tíð.
Í dag er 20. november, dagurin vit hava ogna børnum okkara kring allan heim. Vit hátíðarhalda at yvirlýsingin um barnarættindi bleiv samtykt henda dag í 1959, og at henda yvirlýsing 30 ár seinni bleiv ein altjóða sáttmáli. Ein dagur har tørvur og rættindini hjá børnum eiga serligan ans, serstakliga millum tey sum stýra okkara landi.
Sum allir merkisdagar vit halda einaferð um árið, gevur mammu-, pápa- og barnadagurin høvi til bæði gleði, samanhald og umhugsan. Meiningin við hesum merkisdøgum er ikki, at vit skulu geva hvørjum øðrum gávur ella blómur í hópatal, men at vit, við at geva hesa gávu, skulu hugsa gjølla um henda gáva hevur eitt symbolskt virði sum samsvarar okkurt í veruleikanum.
Veitsluhald broytir kanska ikki støðuna hjá okkum, men vit toyggja okkum tað lítla eyka júst henda dag, fyri at minna okkum sjálvi á, hvat vit áttu at gjørt hvønn dagin.
Neyvan er tann fullkomna familjan at finna og vit nýtast ikki at samanbera okkum við onnur.
Barnadagar eiga at geva okkum høvi at steðga á og hugsa um umstøður og pláss okkara børn hava í samfelagnum, skúlanum og í familjuni.
Hvør hevur ábyrgdina av at barnarættinda-sáttmálin verður hildin?
Tað hava vit øll sum búgva her á landi - sjálvt um eg veit at Føroya Landstýri hevur ábyrgdinia, við tað at barnarættindasáttmálin bleiv settur í gildi í 1992. Vit hava við vissu bundi okkum til at verkseta hann, men fyri at hetta veruliga skal eydnast, mugu vit øll hjálpast at.
Góðan barnarættindadag øll somul.
